NVP

• 9 okt. 2015 17:50:00

NVP feliciteert Nobelprijs winnaars

De toekenning van de Nobelprijs voor de Geneeskunde 2015 wordt toegejuicht door de Nederlandse Vereniging voor Parasitologie. De prijs is een terechte beloning voor het baanbrekende werk dat is gedaan in de ontwikkeling van geneesmiddelen tegen parasitaire ziekten.

Elk jaar worden honderden miljoenen mensen getroffen door deze verwoestende ziekten. De geneesmiddelen die de reden voor toekenning van de Nobelprijs waren, zijn nog altijd de eerstelijnsbehandelingen en hebben ongetwijfeld miljoenen levens van malariaslachtoffers gered en miljoenen mensen beschermd tegen ziekten die worden veroorzaakt door parasitaire wormen.

Artemisinine en derivaten ervan blijven de effectiefste behandeling tegen malaria die op dit moment verkrijgbaar is. Deze middelen zijn in de afgelopen 15 jaar de pijlers van malariamedicatie geworden. Ze worden gebruikt in combinatietherapieën om het risico op ontwikkeling van resistentie te verkleinen. Sinds 2000 zijn meer dan 1 miljard kuren op basis van artemisinine toegediend aan malariapatiënten.

Dankzij ivermectine zijn rivierblindheid en lymfatische filariasis in grote delen van de wereld nu onder controle. De impact van deze verwoestende infecties van parasitaire wormen die de mensheid al tientallen eeuwen teisteren, is enorm gedaald.

Een grote barrière voor de verbetering van gezondheid en welzijn in de armste bevolkingsgroepen van de wereld kan worden weggenomen door de eliminatie van ziekten die worden veroorzaakt door malaria en parasitaire wormen.

Ontwikkeling van resistentie en daarom meer medicijnen nodig, maar ook preventie

Alle landen met chloroquineresistente falciparum malaria hebben gekozen voor geneesmiddelen op basis van artemisinine als eerstelijnsbehandeling, en ze hebben deze geneesmiddelen ook beschikbaar gemaakt voor het brede publiek. Resistentie tegen artemisinine is recentelijk echter ook gemeld in regio's in Zuidoost-Azië (bevestigd in Cambodja, Laos, Myanmar, Thailand en Vietnam). Hoewel er behoefte is aan meer geneesmiddelen, zal er voor de uiteindelijke absolute preventie van malaria een effectief profylactisch vaccin nodig zijn. Daarom blijft de ontwikkeling van vaccins de hoogste prioriteit houden.

Ivermectine is goedkoop en gratis verkrijgbaar (gedoneerd) in grote delen van de wereld, wat heeft geleid tot een onmiddellijk succes van ontwormingsprogramma's voor de algemene bevolking. Maar in veel delen van de wereld is er resistentie tegen ivermectine ontstaan, een probleem dat nog groter wordt door het stijgende gebruik van anthelmintica bij dieren en mensen. Bovendien kan ivermectine niet alle belangrijke worminfecties effectief behandelen (schistosomiasis niet bijvoorbeeld) en leidt behandeling niet tot langdurige bescherming tegen nieuwe infecties. Er zijn daarom niet alleen nieuwe geneesmiddelen voor ontwormen nodig; het is ook belangrijk om serieus werk te maken van de ontwikkeling van vaccins die nodig zijn ter preventie van infecties door parasitaire wormen.

 

Ook onderzoeksgroepen in Nederland zijn zeer actief op het gebied van humane en veterinaire parasitologie.